Ajans, detayları yıllık çalışma programında ve başvuru rehberinde açıkça belirtilmek kaydıyla, yerel idarelerin, üniversitelerin, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının, kar amacı güden işletmelerin, kooperatiflerin, birliklerin ve diğer gerçek ve tüzel kişilerin aşağıda sayılan türlerdeki proje veya faaliyetlerini Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar dahilinde destekler:
• Bölge plan ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı proje ve faaliyetler,
• Bölge plan ve programlarına uygun olarak, bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunan proje ve faaliyetler,
• Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki iş birliğini ve ortaklık kültürünü geliştiren projeler,
• Bölgenin kaynak ve imkanlarını tespit etmeye, ekonomik ve sosyal gelişmeyi hızlandırmaya, rekabet gücünü ve yenilik kapasitesini artırmaya ve ulusal ve uluslararası düzeyde etki ve etkinliği artırmaya yönelik her türlü analiz, strateji, plan çalışması, araştırma ve inceleme gibi çalışmalar,
• Bölgenin iş ve yatırım imkanlarının tanıtımına ve geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler,
•Yönetim, yenilikçi ve verimli üretim, tanıtım, pazarlama, teknoloji, araştırma ve geliştirme, finansman, örgütlenme ve işgücü eğitimi gibi konularda, küçük ve orta ölçekli işletmelerle yeni girişimcileri doğrudan veya dolaylı olarak destekleyecek proje ve faaliyetler,
•Türkiye’nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapan, bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine ve kaynak teminine katkı sağlayan proje ve faaliyetler,
•Bölgedeki kurum ve kuruluşların insan kaynakları ve kurumsal kapasitelerinin artırılmasına, proje üretme ve uygulama kapasitelerinin güçlendirilmesine ve hizmet sunumundaki beceri ve niteliklerinin geliştirilmesine yönelik proje ve faaliyetler.

Ajansın sağlayabileceği destekler, mali destekler ve teknik destekler olarak ikiye ayrılmaktadır.

2024 Yılı Fizibilite Desteği Programı

Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP)

Milli teknoloji seferberliği ve sanayileşme hamlesini insan odaklı olarak yürüten Bakanlığımız beşeri sermayenin geliştirilmesi ve dezavantajlı kesimlerin ekonomik ve sosyal hayata katılımını da öncelikleri arasına almıştır. Bu kapsamda 2019 yılı itibarıyla Bakanlığımız bünyesine alınan Sosyal Destek Programı yeniden tasarlanmış, programın adı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) olarak değiştirilerek; istihdam edilebilirliğinin artırılması, sosyal girişimciliğin desteklenmesi, sosyal içerme ve kurumsal sosyal sorumluluğu geliştirilmesi öncelikleri ve dengeli kalkınma perspektifiyle yeniden tasarlanmış, 81 il program kapsamında dahil edilmiştir.

2019-2023 dönemini kapsayan 11 inci Kalkınma Planında Sosyal Destek Programının yeniden yapılandırılması ve uygulamasının yaygınlaştırılması politika ve tedbirler arasında yer almıştır. Bu kapsamda 671.no’lu paragrafta “2019 yılında toplumun dezavantajlı kesimlerinin (çocuk, genç, kadın, yaşlılar, engelliler vd.) ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılımlarını sağlamak, üretkenlik ve yetenek gelişimini destekleyerek istihdam edilebilirliği artırmak amacıyla, sosyal girişimciliği ve sosyal sorumluluk faaliyetlerini de teşvik edecek şekilde yeniden yapılandırılacaktır.” tedbiri yer almaktadır.

On Birinci Kalkınma Planında belirlenen hedefler ve Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda Bakanlığımıza verilen yetkiler kapsamında SOGEP yeni dönemde aşağıdaki unsurları içerecek şekilde uygulanmaktadır:

- Genel yaklaşımı olarak dezavantajlı kesimlerin üretken yeteneklerinin geliştirilerek ekonomik ve sosyal hayata uyum düzeyinin artırılması,

- Bölge-içi eşitsizliklerin azaltılması ve tüm illerde dezavantajlı ve kırılgan kesimlerin bulunması nedeniyle uygulama bölgesi olarak tüm illerin seçilmesi,

- Yöntem olarak 5449 sayılı Kalkınma Ajansları Kanunu ikincil mevzuat kapsamında yer alan Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği 28’inci maddede tanımlanan güdümlü proje yönteminin uygulanması,

Öncelik alanları olarak:

- İstihdam edilebilirliğin artırılması,

- Sosyal içerme,

- Sosyal girişimcilik ve yenilikçiliğin desteklenmesi

- Özel kesimin sosyal sorumluluk uygulamalarının teşvik edilmesi

Program uygulamaları Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa bağlı (E) işaretli Cetvelin ilgili hükmü doğrultusunda belirlenen Usul ve Esaslar çerçevesinde bölgesel düzeyde kalkınma ajansları ile işbirliği içinde yürütülmektedir.

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı (CMDP)

CMDP, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından programlanan, uygulanan ve kaynağı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesi içinde yer alan merkezi nitelikli bir bölgesel gelişme programıdır. CMDP’nin amacı, ülke sathında daha dengeli bir yerleşme düzeninin sağlanması ve göçün kademeli olarak yönlendirilebilmesi için nispeten geri kalmış ve göç veren bölgelerde, bölgesel çekim merkezi niteliğini haiz şehirlerin katma değeri yüksek üretim, ihracat, istihdam, verimlilik, teknoloji ve yenilikçilik kapasitelerinin artırılmasıdır.

Büyüme kutupları teorisinin ülkemiz şartlarındaki uygulaması olan CMDP, 2008 yılında başlayan pilot uygulamanın ardından 2010 yılından itibaren her yıl düzenli olarak uygulanmaktadır. Cazibe merkezleri politikası ilk defa 9. Kalkınma Planı’nda yer almış ve az gelişmiş bölgeler öncelikli olmak üzere, büyüme ve çevrelerine hizmet verme potansiyeli yüksek merkezlerin belirlenerek bunların fiziki ve sosyal altyapısının güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Bu tarihten sonra kalkınma planı, yıllık program gibi tüm üst düzey politika belgelerinde yer alan CMDP, 11. Kalkınma Planı’nda 670.2 numaralı paragrafta “Görece geri kalmış bölgelerde çevresine hizmet verme bakımından merkez olma işlevi taşıyan illerde Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı uygulanmasına devam edilecektir.” şeklinde yer almaktadır.

Program kapsamında kullanılan kaynak, son yıllarda düzenli olarak artış göstermiştir. Kaynak kullanımındaki artışla beraber projelerin proje tamamlanma süreçlerinin de hızlandığı ve son 3 yılda her yıl ortalama 12 projenin tamamlanıp proje konusu yatırımın faaliyete geçtiği görülmektedir. 2020 yılından başlayarak tamamlanan proje sayılarının daha da artması ve Program hedeflerine ulaşmada katkı sağlaması beklenmektedir.

TCR3 Bölgesi'nde Mardin ili CMDP kapsamında desteklenmektedir.

PROJE TEKLİF ÇAĞRILARI

Ajans tarafından yürütülen belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje teklifi sunmaya davet edilmesidir.

Program ve Proje Bütçesi

Ajans tarafından her bir proje için verilebilecek azami ve asgari mali destek miktarları, destek programının kendine özgü koşullarına göre farklılık gösterebilir. Bu sınırlar belirlenirken, programın genel amaç ve hedefleri, potansiyel başvuru sahiplerinin niteliği, uygun görülen proje konuları ve maliyetler, program bütçesi gibi unsurlar göz önünde tutulmalıdır.

Nasıl Başvurulur?

Proje teklif çağrısına döneminde başvuru şekli ve şartları, Ajansın internet sitesinde ayrıntılı olarak yayınlanır.

Kimler Başvurabilir?
Her teklif çağrısı için özel olarak belirlenecek kriterleri ve “Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği”ndeki uygunluk şartlarını sağlayan kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, yerel yönetimler, birlikler, kooperatifler ve kâr amacı güden işletmeler başvuruda bulunabilir.