Dünya Bankası’nın 2013 Kalkınma Raporu’nda kadın istihdamını artırmak, Türkiye’nin yeni kalkınma hedeflerine ulaşması için en kritik faktör olarak gösterilmişti.
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği TÜSİAD’ın TÜRKONFED’le birlikte Cizre’de düzenlediği Çözüme Yatırım Zirvesi’nde gördük ki Türkiye kızlarını okutmadan, kadınlarını iş hayatına katmadan ve ilaveten; Güneydoğu’da iş hayatının çarklarının dönmesini sağlamadan 2023 hedefini hayal bile edemez.

% 1.5 ilave büyüme
Hedefe ulaşmak için ihracatın kilogram fiyatını 3 katına çıkartma gibi çok iddialı başka zorunluluklarımız da var tabii; ancak TÜSİAD Genel Sekreteri Zafer Ali Yavan’ın, bölgenin en az gelişmiş
14 iliyle ilgili senaryo çalışması, buralara yapılacak yatırımın Türkiye’nin yıllık büyüme oranına % 1.5’luk ilave katkı sağlayacağını ortaya koyuyor.
Yavan’ın senaryo çalışmasında incelenen 14 il Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli, Urfa ve Van. Bu illerin bugünkü içler acısı durumu, potansiyelin büyüklüğünü de gösteriyor aslında:
-  14 ilin ihracatının toplam ihracata oranı % 2
-  İmalat sanayii işyerlerinin Türkiye içindeki payı % 1.7
-  Organize sanayi bölgelerindeki üretim yapılan parsellerin Türkiye içindeki payı % 1.9
-  Otoyollar ve devlet yollarının illere göre yük-km değerleri % 0.7.
Buna karşılık yeni teşvik sisteminin devreye girdiği 2012 haziranından bu yana, barış sürecinin de katkısıyla
11 aylık dönemde bölgede
7.1 milyar büyüklüğünde,
23 bin 400 kişiye istihdam yaratacak
500 teşvik başvurusu olmuş. Dolayısıyla
14 ilin bu sıralamalarda aldığı pay da yükselivermiş:
-  14 ilde yeni kurulan şirketlerin toplam sermayesinin Türkiye içindeki payı % 6.8
-  14 ildeki teşvik belgeli yatırım tutarının Türkiye içerisindeki payı % 7.3.
Bu 23 bin 400 kişilik istihdam yaratacak yatırımların dağılımında imalat sanayi
13 bin 737 kişiyle başı çekiyor.
2. sırada 8 bin kişiyle istihdamın daha düşük maliyetle yaratılabildiği hizmetler sektörü gelirken, onu 883 kişiyle madencilik, 371 kişiyle enerji, 329 kişiyle tarım izliyor. Teşvikli yatırımlardan arslan payını alacak il ise GAP’ın da katkısıyla Şanlıurfa.

Negatif faizden önemli
TÜRKONFED Başkanı Süleyman Onatça’nın da Cizre’de vurguladığı gibi “Bu bölge için barış ve çözüm süreci, negatif faiz oranlarından çok daha önemli.” Nitekim Onatça’dan öğrendiğimize göre son teşvik sistemiyle birlikte yatırımlarda en hızlı artış
6. bölgede meydana gelmiş. Diğer 5 bölgenin toplamında 11 yatırım projesi tamamlanırken, yalnızca
6. bölgede 20 yatırım tamamlanarak işletmeye açılmış.
Zirvenin mimarı, TÜSİAD Yönetim Kurulu üyesi Tarkan Kadooğlu, “İşadamlarımız Sudan’da Afrika’da yatırım yapabiliyorlarsa, neden Şırnak ve Cizre’ye yapmasınlar,” diyor. Tabii işadamlarından önce hükümetin, oralara yatırım yapılabilmesi için gerekli altyapıyı hızla tamamlaması lazım.
Demek ki çözüm süreci kesintiye uğramayacak; altyapı yetersizlikleri giderilecek. Sonrasında da AKFEN Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın’ın deyişiyle “Bizler buraya her halükarda geliriz. Ama yatırımın ne olacağına siz karar vereceksiniz; bize yandaşlık yapacaksınız.”

Haberin Gazete Küpürü için Tıklayınız