Mazıdağı Fosfatı İçin Yeni Umut - T.C. Dicle Kalkınma Ajansı

Mazıdağı Fosfatı İçin Yeni Umut 08 Nisan 2010 | 00:26

Geçtiğimiz hafta sonu Bölge’yi ziyaret eden Meclis Madencilik Sorunları Araştırma Komisyonu’na üye milletvekilleri Mazıdağı Fosfat İşletmelerini yerinde ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Dicle Kalkınma Ajansı Uzmanları Komisyon’a, Bölge’nin yer altı ve yer üstü zenginliklerinin değerlendirilmesine ilişkin hazırladıkları raporu sundu. Rapor, Eti Maden İşletmeleri Maden Hakları Müdürü İrfan Gencer, Mazıdağı Fosfat Tesisleri Müdürü Sedat Soysal ve DPT’nin 8. Kalkınma Planı Fosfat İhtisas Komisyonu çalışmalarında yer almış Yrd. Doç. Dr. Şefik İmamoğlu’nun da katıldığı 2 Nisan Cuma günü Dicle Kalkınma Ajansı tarafından düzenlenen Maden Çalıştayı’nın çıktılarını içeriyor.

Mazıdağı Fosfatı Hiçbir İşleme Tabi Tutulmadan Tarımda Kullanılabilir

DİKA Maden Raporu’nda Mazıdağı fosfat kayalarının öğütülerek Doğu Karadeniz’deki asidik topraklarda doğrudan kullanımı, fosfatın kanatlı hayvan yemi olarak kullanımı, organik tarımda değerlendirilmesi ve fosforik asit üretimi ile gübre fabrikası kurulması olmak üzere dört alternatif öne çıkıyor. Fosfatın gübre hammaddesi olarak kullanılabilmesi için taşıma maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle tesisin içerisinde bir gübre fabrikası kurulması gerekiyor. Hangi alternatifler seçilirse seçilsin, tesislerin nihayetinde Bölge tarımını ve hayvancılığının can damarı olan GAP projesine entegre edilmesi ve GAP’ın artan gübre ihtiyacını karşılaması beklentisi ağır basıyor.

Bu gelişmeleri takiben Dicle Kalkınma Ajansı uzmanları, fosfat konusunun uzmanları danışmanlığında Mazıdağı Fosfatlarının alternatif değerlendirilme alanlarıyla ilgili fizibilite çalışmasına başladı. Bu kapsamda uzmanlar önümüzdeki hafta içerisinde Bölge’de ve Ankara’da görüşmeler yapacak ve farklı alternatiflerin maliyetlerini ve potansiyel etkilerini ortaya koyacaklar. Zengin Fosfat madenlerinden ülkenin en üst düzeyde faydalanabilmesi için öne sürülecek alternatiflerin uygulanabilirliği çalışmalarla ortaya konduğu ve desteklendiği takdirde yatırımcıya yön vermesi bekleniyor.

Türkiye'nin En Büyük Fosfat Rezervi 17 Yıldır Atıl

Dünyanın yedinci Türkiye’nin ise en büyük fosfat rezervlerine sahip olan Mazıdağı’ndaki fosfat madeni 17 yıldır atıl durumda bulunuyor. 1974 yılında Türkiye’nin gübre üretiminde kullandığı fosfat ihtiyacını karşılamak amacıyla 125 milyon dolarlık yatırımla kurulan ve 1988 yılında işletmeye açıldıktan sonra 1994 yılında “zarar ettiği” gerekçesiyle kapatılan Mazıdağı Fosfat İşletmeleri, kapatılmasından bu yana iki defa özelleştirmeye çıkmış ve her ikisinde de uygun alıcıların çıkmaması sebebiyle özelleştirilememiştir. Tesisin faaliyete geçmesiyle nüfusun %70’e yakının yeşil kartlı olduğu Mazıdağı ilçesinde 3.000 kişinin tesisten doğrudan faydalanması bekleniyor.

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Maden Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı 2008 yılı faaliyet raporuna göre Türkiye’ye başta Tunus, Fas, Ürdün ve İsrail’den her yıl 40 milyon dolarlık fosfat hammaddesi ithalatı söz konusudur. Gübre tüketimimizin 1/3’ü fosforlu gübrelere aittir. Türkiye yılda 2 milyon ton fosfat kayasını, doğrudan fosforik asit, yapay gübre veya fosfat kayası olarak ithal ediyor

Diğer Haberler